جایگاه خود آموزی در یادگیری زبان
بسم الله الرحمن الرحیم
رویکردهای جدید به آموزش و یادگیری در دنیای امروز
مسئله آموزش و یادگیری تاریخچه ای به درازای زندگی بشر دارد. انسان از ابتدای به دنیا آمدن در حال یادگیری بوده است.
با پیشرفت جوامع بشری یادگیری ها به صورت هدفمند در مراکز آموزشی صورت گرفته‌اند و تا کنون نیز ادامه دارد. نکته حائض اهمیتی که کمتر به آن توجه شده است این است که “آموزش” کاملاً متفاوت از “یادگیری” است بعضی ها به اشتباه واژه “یاد دادن” را معادل آموزش می گیرند که کاملاً اشتباه می باشد.
آموزش به معنی ایجاد شرایط برای فراگیرنده است تا در آن شرایط بتواند مطلبی را یاد بگیرد. اگر کلمه “یادگیری” را تجزیه و تحلیل کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که یادگیری به نوعی “یادآوری” است و می توان دریافت که دانش در وجود انسان ها نهفته شده و در شرایط مناسب باشد بروز و نمود پیدا می‌کند که اصطلاحاً به آن یاد گیری می گوییم.
انسان اساسا از یادگیری لذت می برد. زمانی که مطلبی را یاد می‌گیرد احساس رضایت باطنی می کند زیرا این حس به صورت غریزی در نهاد او به ودیعه گذاشته شده است. پس علت این که اکثریت افراد نسبت به مدرسه یا محیط آموزشی بدبین بوده یا همیشه از آن فراری هستند چیست؟! این مسئله این واقعیت را به ذهن متبادر می کند که یادگیری و آموزش کاملاً متفاوت هستند.
بشر از یادگیری لذت می‌برد اما از شرایط آموزشی دلخوشی چندانی ندارد. شاید دیده باشید کودکانی را که به دیوار مدرسه سنگ می زنند یا خود شما آرزو کرده باشید که مدرسه شما خراب شود. این واقعیت ها نشانگر این حقیقت هستند که آموزش مسیر درست و منطبق با طبع و خواص ذاتی بشر را طی نکرده است و به همین خاطر، به طور کلی آموزش نتیجه ۱۰۰ درصد موفقی نداشته است.
در دنیای امروز با توجه به پیشرفت های حاصل شده در زمینه ی ارتباطات و دسترسی آزاد تر به اطلاعات، آموزش از حالت قدیمی خود خارج شده و مسیرهای جدیدی را پیدا کرده است یکی از مهم ترین مسیر های ایجاد شده در این رویکرد “خوددخوانی و خودآموزی“ می‌باشد که در آن فراگیرنده محتوا و موضوع مورد نیاز خود و همچنین شیوه فراگیری را خودش انتخاب کرده و اقدام به فرا گیری می کند، البته بدون حضور عواملی که همیشه از آنها رنج می برده است. این عوامل شامل فضای آموزشی، مدرس، قوانین دست و پا گیر.
مسئله “آموزش زبان انگلیسی“ نیز از این قاعده مستثنا نیست. امروزه به مرور شاهد بسته شدن بسیاری از مراکز آموزشی زبان هستیم، اما این بدان معنا نیست که نیاز به یادگیری زبان از بین رفته باشد. عدم موفقیت نسخه های تجویزی توسط برنامه ریزان آموزش و به کار گیری محتواهای آموزشی نامناسب عامل اصلی ایجاد شرایط کنونی است.
امروزه تعداد بسیار زیادی از زبان آموزان به دنبال تهیه ی بسته های خود آموز زبان هستند که بتواند نیاز های آن ها را در کوتاهترین زمان ممکن به نحو احسن برطرف نماید.
موفق ترین این بسته های آموزشی آن هایی هستند که به جای محتوا های طولانی و جزئی نگر اقدام به تولید محتوا و روش های نوین خود آموزی می کنند که بتواند در کوتاه ترین زمان، مخاطب را به استقلال آموزشی برساند به این معنا که او بتواند مسیر خود را پیدا کرده و از هر منبعی که در دسترس او است برای تکمیل یادگیری خود استفاده کند نه اینکه وابسته ی محتوای بسته آموزشی باشد. یعنی ماهی گیری را یاد بگیرد.